Thiết Kế Để Lấy Ánh Sáng Tự Nhiên Trong Kiến Trúc

Ánh sáng tự nhiên trong kiến trúc có vai trò gì đặc biệt? Vì sao thiết kế công trình nhà ở nên chú trọng ánh sáng tự nhiên? Hãy cùng Sân Vườn Trúc Xinh tìm hiểu tác động của ánh sáng tự nhiên tới con người và cách mà các nhà thiết kế sử dụng ánh sáng tự nhiên trong kiến trúc để tạo ra những công trình nghệ thuật độc đáo.

Ánh sáng tự nhiên là gì?

Ánh sáng tự nhiên là loại ánh sáng phát ra từ các nguồn tự nhiên như Mặt Trời, Mặt Trăng, các vì sao và các hiện tượng tự nhiên khác. Đây là ánh sáng tồn tại và truyền đi trong môi trường mà không cần sự tác động của con người.

Trên Trái Đất, Mặt Trời là nguồn sáng tự nhiên chính, phát ra nhiều dạng quang phổ, bao gồm cả phổ ánh sáng nhìn thấy. Tia sáng từ Mặt Trời truyền qua không gian và tương tác với các hạt trong khí quyển. Quá trình này gây ra hiện tượng phản xạ, khuếch tán và tán sáng, lan tỏa ánh sáng tự nhiên vào mọi ngóc ngách của môi trường.

Lợi ích của ánh sáng tự nhiên trong kiến trúc

Việc cung cấp đủ ánh sáng giúp tiết kiệm năng lượng, gia tăng độ bền cho công trình. Ngoài ra, ánh sáng tự nhiên còn có thể cải thiện sức khỏe, tâm trạng, khả năng nhận thức và hiệu suất làm việc của con người sống trong đó. Cùng tham khảo chi tiết một vài lợi ích nhé:

Nâng cao sức khỏe toàn diện

Ánh sáng mặt trời không chỉ tăng độ sáng cho môi trường xung quanh mà còn chứa chất kích thích sản xuất vitamin D tự nhiên trong cơ thể con người. Vitamin D là một yếu tố thiết yếu cho sức khỏe xương và hệ miễn dịch, giúp giữ cho xương chắc khỏe và hỗ trợ cơ thể chống lại các bệnh tật.

Sự tương tác với ánh sáng tự nhiên cũng có ảnh hưởng đến chu kỳ sinh học của cơ thể. Nó giúp điều chỉnh hormone melatonin và cortisol, hai yếu tố quan trọng đối với quá trình ngủ và thức dậy. Khi tiếp xúc đủ ánh sáng tự nhiên vào ban ngày, cơ thể con người có thể duy trì được nhịp sinh học ổn định. Điều này giúp cải thiện chất lượng giấc ngủ vào ban đêm và giảm thiểu cảm giác mệt mỏi, buồn ngủ vào ban ngày, từ đó nâng cao sức khỏe và tinh thần toàn diện.

Tạo điểm nhấn nghệ thuật và thẩm mỹ

Ánh sáng tự nhiên có khả năng làm nổi bật vẻ đẹp của các công trình kiến trúc. Bằng cách sử dụng ánh sáng một cách sáng tạo và hợp lí, các chi tiết kiến trúc, đường nét và hình khối có thể được tôn lên, tạo ra một diện mạo đặc biệt và thu hút. Ánh sáng tự nhiên cũng giúp không gian có chiều sâu và giàu cảm xúc, làm cho mỗi công trình trở nên sống động và ấn tượng hơn.

Dưới ánh sáng tự nhiên, màu sắc được phản ánh một cách trung thực và tự nhiên hơn so với ánh sáng nhân tạo. Điều này giúp con người có thể quan sát và lựa chọn phối kết hợp màu sắc cho không gian một cách chính xác và sinh động nhất. Ánh sáng tự nhiên giúp các màu sắc trở nên sống động và rực rỡ hơn, tạo nên một môi trường sống và làm việc tinh tế và đầy sức sống.

Mở rộng không gian

Ánh sáng tự nhiên không chỉ mang lại sự phong phú và đa dạng trong không gian sống mà còn tạo ra những trạng thái không gian khác nhau:

Không gian rộng mở: đặc biệt là ánh sáng ban ngày, tạo ra cảm giác không gian rộng mở và thoáng đãng hơn.

Tạo cảm giác tươi sáng và sinh động: Ánh sáng tự nhiên ban ngày mang lại một cảm giác tươi sáng và sinh động cho không gian, làm cho mọi thứ trở nên sống động và tươi mới. Sự tự nhiên và sinh động của ánh sáng ban ngày cũng giúp tạo ra một không gian sống sảng khoái và tích cực cho cảm xúc và tinh thần.

Hạn chế ẩm mốc: Ánh sáng tự nhiên không chỉ mang lại sự sáng thoáng cho không gian mà còn giúp hạn chế sự phát triển của vi khuẩn và nấm mốc, giúp làm khô và làm không khí trong lành hơn.

Tăng năng suất và hiệu quả làm việc

Ánh sáng tự nhiên không chỉ làm cho không gian trở nên sáng sủa mà còn có ảnh hưởng tích cực đến sức khỏe và hiệu suất làm việc của con người. Một số nghiên cứu đã chứng minh rằng:

Cải thiện tâm trạng: Ánh sáng tự nhiên được liên kết với việc cải thiện tâm trạng của con người. Sự tiếp xúc với ánh sáng tự nhiên giúp tạo ra cảm giác hạnh phúc và thoải mái, làm giảm căng thẳng và lo âu.

Tăng cường sự tỉnh táo và tập trung: Ánh sáng tự nhiên giúp kích thích não bộ và tăng cường sự tỉnh táo, giúp con người tập trung cao độ vào công việc và nhiệm vụ của họ.

Tiết kiệm năng lượng và chi phí

Sử dụng ánh sáng tự nhiên không chỉ giúp giảm bớt sự phụ thuộc vào ánh sáng nhân tạo mà còn mang lại lợi ích về tiết kiệm năng lượng và giảm chi phí điện. Trong khoảng thời gian ban ngày, ánh sáng mặt trời có thể thay thế cho ánh sáng từ đèn, giúp giảm lượng điện tiêu thụ và hóa đơn điện hàng tháng.

Các giải pháp bố trí ánh sáng tự nhiên trong kiến trúc hiệu quả nhất

Sân Vườn Trúc Xinh tin rằng các tòa nhà được thiết kế tốt nên cung cấp nhiều ánh sáng tự nhiên nhất có thể trong khi vẫn duy trì một môi trường bên trong thoải mái. Một số giải pháp được chúng tôi cung cấp thường bao gồm:

Đánh giá chất lượng ánh sáng

Hãy cẩn thận xem xét cách ánh sáng đi vào, chiếu sáng và tác động của nó đến những người cư ngụ trong mỗi không gian từ đó giúp chúng ta phân bổ và bố trí không gian một cách hợp lý.

Ví dụ bạn sẽ cảm thấy dễ chịu và thư giãn khi phòng ngủ của bạn có ánh sáng vừa phải, êm dịu. Trong khi đó, phòng làm việc và phòng sách lại cần ngập tràn ánh sáng để bạn cảm thấy khỏe khoắn tỉnh táo.

Lấy cảm hứng từ thiên nhiên và nghệ thuật

Thiên nhiên luôn là nguồn cảm hứng vô tận trong thiết kế.Hãy tận dụng vẻ đẹp phong cảnh xung quanh và các đặc trưng văn hóa, nghệ thuật gắn liền với vùng không gian ấy tạo sự tương tác giữa không gian bên trong và bên ngoài, và giữa các không gian với nhau. Điều đó sẽ làm công trình của bạn tràn ngập ánh sáng tự nhiên, mang nét đặc trưng riêng nhưng vẫn gần gữi với thiên nhiên.

Phân bố ánh sáng hợp lý thông qua chức năng và đặc điểm không gian

Khi thiết kế một dự án mới, hãy tận dụng tối đa lợi thế của vị trí để cung cấp cho người dùng ánh sáng tự nhiên tốt nhất thông qua hệ thống cửa chính, cửa sổ và giếng trời. Tùy thuộc vào mục đích sử dụng cụ thể của từng phòng, bạn cũng nên xem xét sự thay đổi của không gian vào từng thời điểm khác nhau trong ngày.

Sử dụng vật liệu lấy sáng

Sử dụng các vật liệu trong sáng và có độ truyền sáng cao sẽ giúp chúng ta quyết định được lượng ánh sáng đi xuyên qua và lấy ánh sáng tự nhiên một cách hiệu quả. Các vật liệu xuyên sáng có thể kể đến như kính, tấm poly, tấm mica,... đều là những vật dụng quen thuộc để lấy sáng hiện nay. Mỗi vật liệu sẽ có ưu nhược điểm khác nhau nên cần phải xem xét vào nhiều yếu tố và cách ánh sáng đi xuyên qua chúng và độ bền qua thời gian sử dụng.

Tóm lại, mặc dù mang lại nhiều lợi ích, song việc sử dụng ánh sáng tự nhiên trong kiến trúc vẫn tồn tại một số hạn chế. Đầu tiên, là nguy cơ tăng nhiệt độ trong các không gian sử dụng nhiều cửa kính. Thứ hai là việc kiểm soát cường độ ánh sáng tự nhiên khá khó khăn do phụ thuộc nhiều vào điều kiện thời tiết và chu kỳ ngày đêm.

Vì vậy để ánh sáng tự nhiên không gây ảnh hưởng xấu tới không gian sống, bạn cần lưu ý các vị trí thiết kế lấy sáng tự nhiên trong nhà. Hãy đảm bảo luôn có phương án điều tiết ánh sáng khi cần, ví dụ như sử dụng rèm cửa, hoặc thiết kế lớp đệm giúp cản sáng và ngăn nhiệt… Tốt nhất, hãy tìm đến sự trợ giúp của các kiến trúc sư, các đơn vị thiết kế để có được phương án lấy sáng tự nhiên tối ưu nhất.